تیک عصبی چیست؟ - وبلاگ پوشه

به گزارش وبلاگ پوشه، تیک عصبی حرکتی نامنظم، ناخواسته و تکراری است که در قسمتی از بدن اتفاق می افتد. این تیک ها می توانند حرکتی یا صوتی باشند. در بیشتر موارد، این اختلال بدون احتیاج به درمان خاصی، خود به خود از بین می رود. اما در موارد مزمن، احتیاج به درمان پیدا می نماید.

وبلاگ پوشه | سرویس روانشناسی - بسیاری از افراد گاهی اوقات نوعی از اسپاسم عضلانی را در نقاط خاصی از بدن تجربه می نمایند. این جنبش عضلانی، به عنوان تیک عصبی یا پرش غیر ارادی عضلانی، شناخته می گردد. این تیک اغلب پلک یا صورت را تحت تاثیر قرار می دهد. اما می تواند در هر جایی از بدن اتفاق بیفتد. اختلال تیک عصبی معمولا در دوران کودکی و حدود سن 5 سالگی شروع می گردد.

در بسیاری از موارد، تیک و پرش غیر ارادی عضلانی، بی ضرر و موقتی هستند. با درمان صحیح و تغییر در سبک زندگی می توان آن را کنترل کرد.

تیک عصبی و پرش غیر ارادی عضلانی چیست؟

در حالی که بسیاری از افراد از این اصطلاحات به جای یکدیگر استفاده می نمایند، بین این دو حرکت تفاوت وجود دارد.

تیک عصبی

دو نوع تیک عصبی وجود دارد: تیک های حرکتی و تیک های صوتی.

تیک حرکتی. به حرکات ناگهانی و کوتاه مدت، تیک حرکتی گویند، که به طور ناگهانی در رفتار طبیعی فرد، دیده می گردد. تیک های حرکتی اغلب به شکلی مشابه تکرار می شوند.

تیک حرکتی می تواند به صورت ساده و یا پیچیده باشد. تیک های حرکتی ساده ممکن است شامل حرکت هایی مانند چشمک زدن، کشش پره های بینی، حرکات تند و سریع سر و یا تکان دادن شانه ها باشد. تیک های حرکتی پیچیده شامل یک سری از حرکات است که به دنبال هم تکرار می شوند. به عنوان مثال فرد شی ای را چندین بار لمس کند و یا با یک پا لگد می اندازد و سپس با پای دیگر این عمل را تکرار می نماید.

تیک صوتی. به ایجاد صدا های تکراری، تیک صوتی می گویند. مانند: خرخر کردن، سرفه کردن، صاف کردن گلو و یا استفاده از یک واژه یا جمله به صورت مکرر.

تیک عصبی به عنوان یک حرکت غیر ارادی دسته بندی نمی گردد، زیرا فرد می تواند با اراده و تمرین آن را کنترل کند یا از بین ببرد.

در حالی که مردم در تمام سنین ممکن است این اختلال را تجربه نمایند، اما این اختلال در بچه ها بیشتر شایع است. کارشناسان می گویند که تقریبا 25 درصد از بچه ها دارای تیک عصبی هستند و پسران بیش از دختران تحت تأثیر قرار می گیرند.

پرش غیر ارادی عضلانی

برخلاف تیک های عصبی، پرش های غیرعادی عضلانی، به صورت جداگانه و غیر تکراری هستند. پریدن پلک نیز به عنوان پرش های میوکلونیک شناخته شده است. این پرش ها کاملا غیر ارادی است و نمی توانند کنترل یا سرکوب شوند.

انواع اختلال تیک عصبی رایج

بیشتر تیک های عصبی، مشکل خاصی در زندگی افراد ایجاد نمی نمایند و کیفیت زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار نمی دهند. اما برخی تیک های عصبی ممکن است مشکل ساز گردد و زندگی، کار، تحصیل و زندگی اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار دهد.

پزشکان برای تشخیص تیک عصبی چهار مورد را آنالیز می نمایند:

• سنی که تیک شروع شده است
• مدت زمان هر تیک
• شدت هر تیک
• اینکه تیک ها حرکتی است یا صوتی و یا هر دو

اختلال تیک عصبی گذرا: این اختلال معمولا در جوانان دیده می گردد. حدود 5 تا 25% دانش آموزان به این اختلال مبتلا می شوند. اختلال تیک عصبی گذرا به وجود یک یا چند تیک به مدت حداقل یک ماه و حداکثر یک سال، اطلاق می گردد. بیشتر تیک های حرکتی در اختلال تیک عصبی گذرا، گزارش شده اند.

اختلال تیک عصبی مزمن: مبتلایان به این اختلال یک یا چند تیک را به مدت بیش از یک سال تجربه می نمایند. ممکن است یک یا چند تیک باهم دیده گردد و تیک ها می توانند حرکتی یا صوتی باشند. نشانه های این اختلال معمولا در زیر سن 18 سال دیده می گردد. احتمال ابتلا به این اختلال در بچه ها کمتر از 1% است.

سندروم تورت (Tourettes syndrome): سندروم تورت یک اختلال پیچیده عصبی است. این اختلال به صورت ظهور چندین تیک حرکتی و صوتی باهم است. سندروم تورت در 0.3% از بچه ها 6 تا 17 سال در امریکا تشخیص داده شده است. معمولا نشانه های این سندروم با افزایش سن مبتلایان کاهش می یابد. معمولا این سندروم در مبتلایان به اختلال بیش فعالی - کم توجهی ( ADHD ) و اختلال وسواس فکری - عملی (OCD) بیشتر دیده می گردد.

بیشتر بخوانید: کنترل کودک بیش فعال با 8 راه حل موثر

علت ابتلا به تیک عصبی

عامل اصلی بروز تیک عصبی ناشناخته است. به نظر می رسد استرس و کم خوابی نقش مهمی در بروز و شدت تیک های حرکتی بازی می نمایند.

پزشکان معتقدند برخی از داروها، از جمله برخی از دارو های مورد استفاده برای درمان اختلال بیش فعالی - کم توجهی (ADHD)، باعث ایجاد تیک عصبی در بچه ها می گردد. البته مطالعات جدیدتر، این یافته را نقض نموده است.

تیک های عصبی گاهی به دلیل وقوع اتفاقاتی خاص برای فرد، ایجاد می گردد. مانند:

• ضربه به سر
• سکته
• ابتلا به بیماری و عفونت
• مسمومیت
• جراحی
• یا حوادث دیگر

عوامل موثر در ابتلا به تیک عصبی

عامل ژنتیک. اگر سابقه تیک عصبی در خانواده ای وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این اختلال در دیگر افراد خانواده بیشتر می گردد.

عامل جنسیت. معمولا مردان بیش از زنان به این اختلال مبتلا می شوند.

نحوه درمان اختلالات تیک عصبی

درمان تیک عصبی به شدت و وخامت اوضاع وابسته است. در بیشتر موارد، درمان خاصی احتیاج نیست و تیک به صورت خود به خود برطرف می گردد.

در صورت احتیاج به درمان، گزینه های زیر وجود دارد.

• درمان رفتاری شناختی. یاری به فرد مبتلا جهت مواجهه با مسائل و اتفاقات روزمره، با آرامش و مدیریت احساسات.
• درمان به وسیله تغییر عادت. مقابله با تیک های حرکتی با انجام حرکات ارادی.
• دارو درمانی. تجویز دارو جهت کاهش تکرار تیک عصبی. درمان با بوتاکس نیز در میان گزینه های درمانی قرار گرفته است.
• تغییر در سبک زندگی. با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می توان تکرار تیک را کاهش داد. موارد زیر می تواند راه گشا باشد.
  • کاهش سطح استرس و اضطراب
  • خواب کافی
  • برخورداری از حمایت دوستان و خانواده

به خاطر داشته باشید که گذر زمان موجب بهبود و یا از بین رفتن تیک های عصبی می گردد.

برگرفته از: webmd و medicalnewstoday