کاهش شدید دمای پول داغ در میانه تابستان - وبلاگ پوشه

به گزارش وبلاگ پوشه، خبرنگاران : حجم پایه پولی در میانه تابستان کم شده است. پولی که از این محل چاپ می گردد را پول داغ می گویند. اما چرا درشرایط تنگنای اعتباری پایه پولی کم شده است . خبرنگاران به این معما پاسخ می دهد.

به گزارش وبلاگ پوشه رئیس جمهور نرخ رشد جدیدی از پایه پولی برای خاتمه مرداد ماه اظهار داشت. او امروز در جلسه هیئت دولت اظهار کرد:پایه پولی مرداد ماه نسبت به خاتمه اسفند ماه سال گذشته 2.9 درصد افزایش داشته است. این آمار با آنچه رئیس بانک مرکزی در 4 شهریور امسال بیان نموده بود متفاوت بود. عبداالناصر همتی در اوایل شهریور ماه اظهار نموده بود که پایه پولی نسبت به اسفندماه سال گذشته، 4 درصد افزایش داشته است. سخن رییس جمهور به معنای وجود دو نرخ برای یک متغیر در بازه زمانی معین بود اما ساعتی پس از اعلام روحانی بانک مرکزی گزارشی داد که نشانگر تایید آمار رییس جمهور بود، اما با این نرخ پایه پولی چقدر می گردد؟

پایین ترین میزان پایه پولی در سال 99

بر این اساس پایه پولی با رشد 2.9 درصدی به میزان 360 هزار میلیارد تومان رسید که این میزان از فروردین ماه امسال 2 هزار میلیارد تومان و از اردیبهشت ماه امسال 11 هزار و 700 میلیارد تومان کمتر شده است. عدد ثبت شده برای مرداد 20 هزار میلیارد تومان از خاتمه فصل بهار کمتر است، اگر رشد پایه پولی تا 28 تیر را به خاتمه این ماه تعمیم بدهیم حجم پایه پولی در مردادماه کمترین مقدار در امسال خواهد بود.

نقدینگی و ضریب فزاینده مرداد در انتظار بازنویسی

اما اکنون نقدینگی چه تغییری نموده است؟ بانک مرکزی در اوایل شهریور اعلام نموده بود نقدینگی نسبت به اسفند ماه 12 درصد رشد داشته و ضریب فزاینده نقدینگی 7.5 واحد است. اکنون با داده جدید پایه پولی می توان برای پاسخ به این پرسش دو فرض را در نظر گرفت؛

فرض اول: اگر ضریب فزاینده نقدینگی را براساس گفته بانک مرکزی 7.5 واحد در نظر بگیریم میزان نقدینگی در مردادماه امسال به 2 هزار و 737 هزار میلیارد تومان رسیده که نشان می دهد نقدینگی نسبت به خاتمه سال گذشته 10.37 درصد رشد داشته است نه 12 درصد.

فرض دوم: از طرف دیگر اگر رشد 12 درصدی نقدینگی را که بانک مرکزی در چهارم شهریور اظهار داشت میزان نقدینگی 2 هزار 769 هزار میلیارد تومان خواهد شد.در این حالت با توجه به حجم پایه پولی در میانه تابستان ضریب فزاینده نقدینگی میزانی معادل با 7.63 واحد می گردد. این مقدار ازآنچه با فرض رشد 4 درصدی پایه پولی محاسبه شده بود بی سابقه تر و عجیب تر می کند.

با توجه به دو فرض فوق می توان گفت که پس از بازنویسی رشد پایه پولی نسبت به آخر اسفند بایستی حداقل در اعلام یکی از ارقام رشد نقدینگی و یا ضریب فزاینده اصلاحاتی صورت بگیرد. البته حالت دیگری نیز می تواند صورت بگیرد آنکه هر دو رقم دوباره بازنویسی بشوند. که در این صورت با تغییر رشد پایه پولی نسبت به خاتمه اسفندماه 98 هر دو مقدار نقدینگی و ضریب فزاینده تغییر خواهند کرد.

سرنخ علت کاهش پایه پولی نسبت به میانه بهار امسال

یکی از اتفاقات نادر در اقتصاد ایران آن است که پایه پولی نسبت به مقدار خود در ماه اول و دوم امسال به ترتیب منفی 0.54 درصد و منفی 3.13 درصد کاهش داشته است. این در حالیست که مرداد سال گذشته حجم پایه پولی نسبت به ماه فروردین و اردیبهشت همان سال به ترتیب 8.13 درصد و 4.09 درصد رشد داشته است. اما در شرایطی که اقتصاد ایران با تنگنای اقتصادی روبرو است چرا پایه پولی از از مقدار خود درمیانه بهار کاهش یافته است ؟

سرنخ پاسخ به این سوال در فروش اوراق دولتی است. منابع اوراقی که در بازار اولیه عرضه شده و از طرف بانک ها خریداری شده است همگی از کاهش ذخایر بانک ها نزد بانک مرکزی تامین شده است. با توجه به اینکه پایه پولی بایستی در سمت دارایی ها و بدهی ها تراز باشد. کاهش ذخایر بانک ها نزد بانک مرکزی به افزایش سپرده های دولت نزد این بانک منجر شده است.در نتیجه خالص بدهی های دولت نزد بانک مرکزی کاهش یافته است. به بیانی دیگر منابع حاصل از فروش اوراق دولتی از سوی بانک مرکزی به عنوان کارگزار بازار بین بانکی بازار اولیه اوراق به حساب دولت نزد این بانک واریز شده است. اما دولت در طول این مدت حداقل برای 20 هزار میلیارد تومان از منابع واریز شده تا به امروز دستور پرداخت صادر ننموده است تا به طور موقت حجم سپرده هایش نزد بانک مرکزی بالا رود و در نهایت به کاهش خالص بدهی های دولت در سمت دارایی ها منجر گردد.