انتقاد تند از یک آهنگ پرحاشیه ، چرا در یکی از مراکز فلسفه ایران باید چنین آهنگی ساخته شود؟ ، موسیقی و هنری که باعث مفسده شود باید حرام و ممنوع باشد - وبلاگ پوشه

به گزارش وبلاگ پوشه، موسیقی به عنوان راهی برای تاثیرگذاری بر جامعه و تغییر آن، شناخته می شود. نوعی خاص از موسیقی می تواند جامعه را هدایت کرده و فرهنگ درست ایجاد کند، اما در مقابل، موسیقی بدون ریشه و سطحی نیز می تواند در تربیت جامعه تاثیر منفی بر جای بگذارد.

وبلاگ پوشه- محمد بیاتی: جامعه و موسیقی، در هم تنیده شده است که طوری که موسیقی می تواند بر جامعه آثار غیر قابل کتمانی بگذارد و برعکس هر اتفاقی در جامعه می تواند موسیقی خاص خودش را تولید کند.

هر چند با مدرن شدن جوامع، موسیقی از شکل سنتی آن بیرون آمده و گاهی در هم تنیده با تکنولوژی و اصلا حاصل تکنولوژی می شود تا استعداد هنری یک هنرمند اما هنوز سبک های مختلف موسیقی کنندگی بخش هایی از جامعه را بر عهده دارند.

با اینکه نمی توان گفت موسیقی عمیقا همه ابعاد جامعه را در می نوردد و اغراق است که بگوییم بر همه سویه های جامعه اثر می گذارد اما می توان با تحلیل جامعه شناسانه موسیقی های مختلفی که اقشار جامعه گوش می کنند بر دغدغه ها و حالات و افکار و حتی ناهنجاری های آنها پی برد.

امروزه تنوع موسیقی بالا رفته و افراد می توانند در ژانرها و سبک های مختلف، موسیقی مورد نظر خود را انتخاب کرده و به طیف گسترده ای از موسیقی گوش دهند. از طرفی دیگر رسانه ها مانند رادیو، تلویزیون و موسیقی فیلم ها، می توانند بر ذائقه موسیقی جامعه تاثیر بگذارند.

همین اواخر انتشار یک ویدیو از کلاس دانش آموزان ابتدایی بسیار خبرساز شد. ویدئویی از همخوانی یک آهنگ با لهجه محلی که در بین قشر کودک و نوجوان باب شده و اینجا و آنجا زمزمه اش می کنند. انتشار این ویدئو در صفحه مجازی یک معلم جوان موجب طرح نقدها و سوالات زیادی از سوی کارشناسان تربیتی و جامعه شناسان شد که چه اتفاقی در جامعه و در متن زندگی نوجوانان از لحاظ تربیتی و فرهنگی افتاده که چنین ترانه های سطحی و پیش پا افتاده ای این چنین فراگیر می شود و از همه موبایل ها و خودروها صدایش به گوش می رسد.

دکتر ابراهیم فیاض، استاد مردم شناسی دانشگاه تهران درباره اهمیت تاثیر موسیقی بر جامعه و همچنین درباره ارتباط موسیقی و ایجاد تفکر در جامعه گفت: هنر بعد فکری در جامعه ایجاد می کند، تمدن بدون هنر فرم پیدا نمی کند و زیربنای اصلی هنر، موسیقی است. علوم تجربی که بر اساس علوم ریاضی بنا شده، اگر بخواهد تحقق خارجی در تکنولوژی پیدا کند باید بر هنر تکیه کند. اگر هنر، فرم خارجی به تکنولوژی ندهد، تکنولوژی هرگز به وجود نخواهد آمد. علت صوری تحقق تکنولوژی در جامعه هنر است، موسیقی تفکر ایجاد می کند و تفکر به فلسفه پیوند می خورد.

دکتر ابراهیم فیاض در پاسخ به این سوال که خشونت نهفته در برخی از ترانه های سطحی و مد روز چه تاثیرات اجتماعی در پی دارد، گفت: ایران، اولین کشوری است که در سطح جهانی مدنیت را به وجود آورد، کارل رایموند پوپر در کتاب فلسفه سیاسی خود می گوید: داریوش اولین امپراطوری جهانی بود که مولتی کالچرالیسم (چندفرهنگی) را در کشور خود حاکم کرد و توانست یک الگوی صحیح حکومتی در جهان ایجاد کند.

وی با بیان اینکه این مدنیت بزرگ، نمی گذارد جامعه ما خشن بشود ادامه داد: مدنیت، در بعد بیرونی نیز ایران را از لحاظ تاریخی به مرکز فرهنگی خاورمیانه و آسیای غربی تبدیل کرده است، در این فرهنگ کهن، هنر ایران نیز در بسیاری از موارد به بالندگی های بزرگی دست پیدا کرد از جمله موسیقی، بدون موسیقی، رشد فکری، فرهنگی و فلسفی هیچ جامعه ای ممکن نیست.

فیاض گفت: جامعه ایران یک جامعه بالنده است و این بالندگی هیچ گاه متوقف نشده، بر خلاف سنت گراها و غرب گراها که همواره سعی در منحرف کردن این بالندگی داشته اند، مردم اما بسیار واقع گرایانه رو به جلو حرکت می کنند.

استاد مردم شناسی دانشگاه تهران درباره رابطه تمدن و موسیقی و اینکه موسیقی چگونه در جوامع مختلف می تواند تمدن ساز باشد گفت: موسیقی، هنری ست که به طور مستقیم با تفکر و فلسفه عجین است، تخیل را به شدت افزایش می دهد، هرچقدر نوع موسیقی ارائه شده دارای مفاهیم عمیق تری باشد، تفکر و اندیشه درست تری ایجاد می کند. بشر زبان سه گانه موسیقایی، ریاضی و گفتاری دارد، زبان موسیقی زبان گفت وگوی جهان با انسان و ریاضی؛ زبان گفت وگوی انسان با جهان است و زبان گفتاری هر دوی این گفت وگوها را در بر می گیرد.

وی اظهار کرد: زبان های موسیقایی و ریاضی سبب ایجاد تمدن ها می شوند، یعنی ریاضیات بدون موسیقی هرگز نمی تواند تمدن، ایجاد کند، این دو زبان رابطه دیالکتیک بین انسان و جهان را به وجود آورده، اشتباهی که در جامعه ما وجود دارد این است که گمان می شود با ریاضی، فیزیک و علوم تجربی می توانیم به تمدن برسیم. اما غافل از اینکه ضلع اصلی ایجاد تمدن، هنر است.

وی درباره مرجع شدن اهالی موسیقی در جامعه، گفت: در یک مقطع زمانی فوتبالیست ها گروه مرجع جامعه بودند، بعد از آن سینماگرها و اکنون اهالی موسیقی گروه مرجع جامعه را تشکیل می دهند.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که نبود موسیقی فاخر در جامعه چه تاثیری دارد؟ اظهار کرد: بوم گرایی اندیشه در کشور ما آغاز شده و مهم ترین مقوله آن موسیقی است، در حال حاضر از طرفی جامعه مااکنون به سرعت به سمت بوم گرایی در حال حرکت است و از طرف دیگر نیز موسیقی بومی در تمام جهان در حال اوج گرفتن است، اما حساسیت هایی درباره موسیقی در کشور ما وجود دارد که نه دینی، نه شرعی و نه قانونی است، فقط باعث بلبشو و آشفتگی شده و فرصتی برای خودنمایی موسیقی غیر هنری و سخیف ایجاد می کند.

وی درباره فراگیر شدن موسیقی هایی مثل همان آهنگ با محتوای بدآموز در کلاس درس یکی از مدارس شهر آمل، اضافه کرد: این همان اتفاقی موسیقی گرایی ست که در کشور اوج گرفته است، اما این اتفاق در شهر آمل رخ داده، شهری که از مراکز فلسفه در ایران محسوب می شود و زادگاه بزرگانی چون شیخ حیدر آملی تا علامه حسن زاده است، این شهر با این خصوصیات می توانست خواستگاه موسیقی هنری با مفاهیم عارفانه باشد، اما وقتی که با اشاعه موسیقی درست که ایجاد تفکر می کند مخالفت می شود، موسیقی های سخیف و سطحی اینچنینی در جامعه فرصت جولان پیدا می کنند و نیاز جامعه به موسیقی را با سلیقه خود تامین می کنند. نتیجه ادامه این روند ابتذال است.

فیاض با اشاره به اینکه این فاندامنتالیسم مذهبی پنهانی که در جامعه ما وجود دارد و در سنتگرایی خود را نمایان می کند، به طور خواسته یا ناخواسته منجر به بروز موسیقی های این چنینی می شود، اضافه کرد: البته که موسیقی و هنری که باعث مفسده شود باید حرام و ممنوع باشد، اما آیا همه انواع موسیقی این حالت را دارد و باعث مفسده می شود؟ باید مسئولین هنر و فرهنگ توجه ویژه تری به موسیقی جدی دارای ریشه و تفکر داشته باشند، باید با موسیقی خوب جلوی موسیقی بد را گرفت.

وی درباره موسیقی رایج و سطحی جاری در سطح جامعه خاطرنشان کرد: می توانم بگویم که ریشه موسیقی اصیل و دارای مفاهیم عمیق در کشور ما قطع شده، موسیقی ای هم که الان در کشور بیشتر رواج دارد مانند یک بوته است که از طریق باد وزنده از سمت غرب حرکت می کند. وقتی این اتفاق می افتد سلیقه جامعه تغییر کرده و به سمت موسیقی جاری در سطح می رود که نتیجه آن ایجاد روحیه خشن، سطحی نگری و بدآموزی در جامعه است. موسیقی ای هم که در مدرسه از طریق دانش آموزان و معلم شان هم خوانی می شود، یک هشدار برای سیستم آموزشی کشور محسوب می شود، هر قدر دیرتر به فکر جبران بیفتیم، جامعه بیشتر درگیر اینگونه موسیقی های با مفاهیم سخیف می شود.

وی در انتها گفت: نتیجه بی توجهی به موسیقی و هنر دارای اصالت، ابتذال هنری و ابتذال فکری است، که باعث عقب ماندگی جامعه از نظر فکری و اجتماعی می شود. با ادامه این روند جامعه مدنی ما دچار اختلال می شود و چه بسا که تا حدی نیز شده است. تنها راه رهایی از این شرایط، احیای هنر بومی است.